184 november 2025Eerste
184 november 2025Eerste autonome Dock2Dock-vaart met riviercruiseschip Lumièresuccesvol uitgevoerdAutonoom ont- en afmerenbij storm: geslaagde primeurmet mps LumièreMet de demonstratie van het automatisch ont- en afmeren van het mps Lumière is een primeurin de binnenvaart getoond. Tijdens de showcase van Shipping Technology en Retina voer hetriviercruiseschip vorige week volledig autonoom van Hardinxveld-Giessendam naar Gorinchem,inclusief losvaren en afmeren. Ondanks harde wind en druk verkeer op de Merwede verliep de vaartprobleemloos, terwijl de kapitein voortdurend toezicht hield.De demonstratie markeert de eerste volledigautonome vaart van kade tot kade op de binnenwateren,Dock2Dock noemen ze dat bij ShippingTechnology. Het nieuwe passagiersschip van Scyllacombineerde daarbij Retina’s M-Pilot-manoeuvreersysteemmet de ST BRAIN en de Autonomous LaneAssist (ST Sailing) functie van Shipping Technology.Samen zorgden deze systemen ervoor dat het schipzelfstandig van Hardinxveld-Giessendam naarGorinchem ging en weer terug.“Met het Dock2Dock-project bewijzen we dat autonometechnologie geen toekomstmuziek meer is –het gebeurt nu al. Veilig, efficiënt en duurzaam”, zegtDavid Woudenberg, Head of Product Development bijShipping Technology. “Het gaat er niet om de kapiteinte vervangen, maar om de bemanning slimmerehulpmiddelen te geven voor veiliger en efficiëntervaren – én met minder brandstofverbruik.”Vlnr: Remko Pikaart (Shipping Technology), Robert Reitsma (Scylla),David Woudenberg (Shipping Technology) en Tom Panjer (Retina).(Foto: Shipping Technology)Windkracht 8Aan boord waren ruim honderd genodigden uitde sector, onder wie reders, kapiteins, technologiepartnersen beleidsmakers. “Het waaide hard”, verteltWoudenberg. Dat was het staartje van stormBenjamin die eind oktober over het land raasde.“Bijde laatste manoeuvre was de wind in plaats vanafgenomen juist toegenomen.”“We voeren met windkracht 6 tot 8 dwars op hetschip, omstandigheden waarin de kapitein normaalniet op die manier zou afmeren. Maar het systeemhield controle.”De kapiteins van Scylla warenonder de indruk, en dat zegt veelDe demonstratie volgde na drie eerdere testdagen,waarin de technologie verder werd verfijnd. VolgensWoudenberg was de showcase het sluitstuk vanmaanden voorbereiding. “We hebben laten zien water al mogelijk is met de systemen die op veel schepenal aanwezig zijn. De kapiteins van Scylla warenonder de indruk, en dat zegt veel.”Slim samenspelDe samenwerking tussen Retina en ShippingTechnology vormt de kern van de primeur. DeM-Pilot van Retina regelt het manoeuvreren enaanmeren door thrusters en motoren aan te sturen.Tegelijk berekent de ST BRAIN van Shipping Technologyde optimale route en bestuurt het schip via deAutonomous Lane Assist.“De M-Pilot in combinatie met de ST BRAINpresteerde precies zoals bedoeld. Dat is een echtedoorbraak voor automatisering in de binnenvaart”,aldus Retina-oprichter Tom Panjer in het persbericht.“Samen maken ze autonoom manoeuvreren en varenmogelijk, terwijl de kapitein de volledigecontrole behoudt.”De stuurautomaat houdt voortdurend rekening metvariabelen als belading, en motortoerental om de efficiëntstekoers te bepalen. Dankzij de directekoppeling met het voortstuwingssysteem is just-intimesailing op termijn ook mogelijk, wat brandstofverbruiken emissies verlaagt.De rol van de kapiteinTijdens de showcase bleek hoe de technologie detaak van de kapitein verandert. “In plaats van voortdurendsturen is hij veel meer bezig met wat hetschip moet doen en hoe hij moet communicerenmet de omgeving”, zegt Woudenberg. “De systemennemen niet de controle over, maar geven juist meercontrole terug.”Volgens hem blijft menselijke waakzaamheid cruciaal.“Het wordt veiliger, mits het systeem goedgebruikt wordt. Een kapitein moet altijd scherp blijven.We zien daarom dat ook trainingen gaan veranderen.Simulatorcentra kijken al naar nieuwe scena-
4 november 2025 19NIEUWE SLUIS GLEESEN OPENVorige week passeerde het eerste binnenschip de nieuwe sluis Gleesenin het Dortmund-Eemskanaal. De bouw van de sluis duurde negen jaaren liep vertraging op door bezwaren in de planprocedure, de coronapandemieen leveringsproblemen. Vervolgens zorgde een technischdefect ervoor dat de ingebruikname moest worden uitgesteld. Onlangsis de sluis officieel overgedragen aan het WSA West-Duitse Kanalen.De nieuwe en oude sluis zullen de komende zes weken parallel draaien.Als die testfase goed verloopt, wordt de oude sluis begin 2026 afgebroken.De nieuwe sluis is geschikt voor schepen tot 135 meter lengte.Op het Dortmund-Eemskanaal worden de komende jaren nog vierandere sluizen vervangen door grotere.In november 2024 stroomde er voor het eerst water in de kolk. (Foto: WSV)Tijdens de vaart van Hardinxveld-Giessendam naar Gorinchem hield de kapitein de veiligheid voortdurend in de gaten. Hetsysteem werkte met zogenoemde ‘safe zones’ waarin het schip tijdelijk stil werd gehouden om te wachten op ander verkeer. “Datlaat meteen zien dat de kapitein niet overbodig wordt,” aldus David Woudenberg. (Foto: Shipping Technology)JOYCE BLIEK GAAT NPRC LEIDENrio’s waarin je met zulke systemen leert werken.”Hoewel de demonstratie overtuigend verliep, is hetsysteem nog niet marktrijp. “We hebben een showcaselaten zien, geen product dat we morgen op demarkt brengen”, benadrukt Woudenberg.De manoeuvre moet nu nog één keer zijn voorgedaan,zodat het systeem deze kan leren en kanherhalen. In theorie kan het overal worden toegepast.“Maar dat vraagt verdere ontwikkeling,” zegt hij.De ST BRAIN – het hart van Shipping Technology’splatform – is inmiddels op zo’n 350 schepen actief.Deze unit koppelt alle nautische apparatuur aanboord, verzamelt data en stuurt op basis daarvansystemen aan. De gegevens worden ook doorgestuurdnaar de cloud voor analyses, emissie- enoperationale rapportages en data-integraties metandere ketenpartners.Veilig leren varenHet team werkte anderhalf tot twee jaar aan deDock2Dock-techniek. Het project werd vorig jaaraangekondigd en kende de eerste tests in maart. Opde beurs in Gorinchem dit jaar juni werd het concepteerder al virtueel getoond, maar met de vaartvan vorige week werd het voor het eerst volledig inde praktijk gebracht.“Het is volgens mij nog nooit eerder gebeurd dateen schip van kade tot kade autonoom heeft gevaren”,zegt Woudenberg. “Het bijzondere is dat wehet hebben gedaan met bestaande technologie aanboord van een modern schip – zonder afstandsbediening,zonder walsturing. Gewoon op de rivier.”Volgens Retina-oprichter Panjer is dat precies watde binnenvaart nodig heeft: concrete demonstraties.“Er wordt veel gesproken over autonoom varen,maar zelden iets getoond in de praktijk – en meestalgaat het dan om op afstand bestuurde schepen.Normaal zet een kapitein de trackpilot uit bij hetnaderen of verlaten van een kade; nu kan dat proceszelf worden geautomatiseerd.”De belangstelling was groot. Regionale omroepRijnmond en later de NOS besteedden aandachtaan de vaart. “Ik kreeg veel leuke reacties,” verteltWoudenberg. “Het was mooi om te zien dat hetonderwerp leeft – en dat we met partners als Scyllaen Retina echt iets tastbaars hebben neergezet.”Joyce Bliek start op 17 november als CEO van de NPRC. Ze volgtFemke Brenninkmeijer op, die de coöperatie verruilt voor brancheorganisatieEnergie Nederland, waar ze voorzitter wordt. Bliek is eenbekende voor de NPRC en de aangesloten leden. Sinds 2020 is zenamelijk lid van de raad van commissarissen.“Het collectief van de binnenvaartondernemers, medewerkers en klantenmet hun logistieke uitdagingen, het voelt voor mij als thuiskomen”,zegt Bliek. “Ik heb de NPRC als commissaris leren kennen als een zeerprofessionele organisatie, en een sterk collectief waar de menselijkemaat altijd het uitgangspunt is bij het ondernemen. Ik zie er ontzettendnaar uit om intensiever met de leden en medewerkers samen te gaanwerken, klanten nader te leren kennen en samen een toonaangevendetoekomst van de logistiek via het water vorm te geven.”Bliek werkte in leidinggevende functies bij het Havenbedrijf Rotterdam,Lely (Nederlandse producent van robots en datasystemen voor demelkveehouderij) en Fugro (specialist in geodata), waar zij als directeurverantwoordelijk was voor logistieke en digitale onderdelen.Voorzitter Frank Ex van de raad van commissarissen is enthousiastover de benoeming van de nieuwe CEO: “Ik heb Joyce leren kennen alseen betrokken en energiek persoon met hart voor de NPRC. Ze combineerteen coöperatieve geest met een scherp analytisch vermogen.”ALTIJD SCHERPE PRIJZEN BIJ:DOK 138 - Unit 4 . Boterhamvaartweg 2 B-2030 AntwerpenT +32(0)3-2251444 F +32(0)3-2906646 M +32(0)4-78656736info@femm.be - www.femm.be
