21 juli 2025ADN 2025:
21 juli 2025ADN 2025: wat zijn degevolgen voor vervoergevaarlijke stoffen?Elke twee jaar ondergaat het ADN-reglement voor het vervoer van gevaarlijkestoffen een update. Op 1 januari is het ADN 2025 ingegaan. Voor deaanpassingen gold een overgangsperiode van zes maanden. Daarmee zijn denieuwe voorschriften en stoffenlijsten vanaf vandaag, 1 juli, echt verplicht.DOOR MARTIN DEKKERAan Ton Wingelaar van brancheorganisatie KBN devraag wat de belangrijkste wijzigingen zijn. Hij isbeleidsadviseur Gevaarlijke Stoffen & Veiligheid /CDNI bij Koninklijke Binnenvaart Nederland. Deoud-tankvaartondernemer en -bevrachter vertegenwoordigtde branche bij het VN-comité voorgevaarlijke stoffen in Genève. Dat comité stelt deregels en de tweejaarlijkse aanpassingen op.Aflopende overgangsbepalingenMet de inwerkingtreding van het nieuwe ADN zijner opnieuw meerdere wijzigingen die gevolgen hebbenvoor de binnenvaart, en dan met name voor detankvaart. “De aanpassingen zijn het resultaat vaneen continue internationale afstemming en actualisatievan regelgeving”, vertelt Wingelaar. “Het doelis het vervoer van gevaarlijke stoffen via de binnenwaterenveilig te laten verlopen.”Hij vindt niet dat er deze keer ingrijpende veranderingenzijn. Maar het is voor degenen die ADNgoederenvervoeren wel belangrijk om ze te kennen– en er voortaan naar te handelen. De wijzigingen inde 2025-editie van het ADN hebben uiteenlopenderedenen en achtergronden. Sommige veranderingenkomen voort uit het aflopen van overgangsbepalingen,andere uit aangepaste technische normen ofgewijzigde inzichten of definities. “Ook zijn er artikelenhernummerd om ruimte te maken voor nieuwebepalingen of om de leesbaarheid te verbeteren.”Gasdetectie-installatieDe meeste impact heeft volgens Wingelaar een toevoegingin de definitie voor de gasdetectie-installatie.Oorspronkelijk moest de installatie op n-hexaan zijngekalibreerd. Nu mag dat ook met een gas dat wordtvoorgeschreven door de fabrikant van de installatie.“Wij hebben speciaal om deze toevoeging gevraagd.In de praktijk bleek dat er voor veel al eerdergeïnstalleerde gasdetectie-installaties geen geschiktesensors zijn die specifiek op n-hexaan te kalibrerenzijn. Zonder de toevoeging in de tekst dat ook eengas gebruikt mag worden dat de fabrikant voorschrijfthadden, bij vervanging van een sensor, demeeste installaties aan boord in hun geheel moetenworden vervangen. De aanpassing, dat ene zinnetje,scheelt de binnenvaart echt megaveel geld. Dat hadwel kunnen oplopen tot tienduizenden euro’s perschip.”MonsternameBij de voorschriften voor het openen van ladingtanksis een groot hoofdstuk aangepast (in randnummer7.2.4.22). “Daar is heel lang over vergaderd. Het gaatmet name om de monstername. Alle situaties wordennu genoemd waarin je een tank zou mogen openen.Bijvoorbeeld voor het schoonmaken en vervangenvan een vlamkerend rooster, monsterneming, de aansluitingvan een tankwassysteem en voor gasmeting.”“Inspanningen beginnen vruchten af te werpen”Vervolg van pagina 1De organisaties vragen gemeentenom die verduurzaming actiefte ondersteunen door bijvoorbeeldhaventerreinen tebehouden voor watergebondenactiviteiten, circulaire vervoersstromenvia het water te stimuleren,te zorgen voor voldoendeligplaatsen en aannemers bijbouwprojecten te verplichtenom gebruik te maken van aanenafvoer via water.Haventerreinen en ligplaatsenzijn onzichtbare maar crucialeschakels in de lokale economie,aldus KBN en de NVB. “Zezorgen voor werkgelegenheid,bedrijvigheid en duurzame vervoersstromen.Toch verdwijnenligplaatsen en worden haventerreinensoms herbestemd.”De organisaties geven aan datgemeenten kunnen leren vanhavenregio’s die succesvolsamen werken, zoals Blue PortsLimburg, Brabant Ports en Portof Twente. “We moedigen gemeentenaan om hun haven alsschakel in een netwerk te zien,niet als eiland, aan te sluiten bijbestaande regionale samenwerkingsverbandenen bestuurlijkte leren van koplopers en succesvollemodellen.”KBN en de NVB pleiten voorstandaardisatie en betere toegankelijkheidvan walstroom. “Walstroomis essentieel voor schoneren stiller liggen, maar het aanbodis versnipperd en verwarrend.”Ze dringen aan op landelijkeafstemming en standaardisatievan walstroomsystemen enbeschikbaarheid van walstroomop alle ligplaatsen.”Speciale aandacht vragen deNVB en KBN voor de passagiersvaart:“De riviercruisevaart groeiten biedt kansen voor steden endorpen door toerisme en economischemeerwaarde. Gemeentenkunnen dit stimuleren doorgoede aanlegvoorzieningen voorpassagiersschepen te realiseren,toeristische informatie en gastvrijheidaf te stemmen op bezoekersen actief in gesprek te gaanmet rederijen over kansen enspreiding.”Tijdens de ledenvergadering op20 juni vertelde KBN-voorzitterAd Koppejan dat de invloed alsbelangenbehartiger voor de binnenvaartmerkbaar toeneemt.“In het afgelopen jaar haddenwe goede contacten met deminis ter en de ambtenaren ophet ministerie van Infrastructuur& Waterstaat, Rijkswaterstaat ende ILT. Maar ook met TweedeKamerleden is er veelvuldig contactgeweest. Er is geïnvesteerdin onze contacten op Europeesniveau. Als KBN vervullen weeen actieve rol binnen de Europesebranche organisaties EBU,ESO en het IWT-platform. Ookzijn er gesprekken gevoerd metEuropese topambtenaren enEuro parlementariërs.”“Al die inspanningen beginnenook steeds meer vruchten af tewerpen. Zoals de extra 10 miljoeneuro die dit voorjaar door deminister beschikbaar werdgesteld voor de SubsidieregelingVerduurzaming Binnenvaart(SRVB). Ook zien we dat TweedeKamerleden KBN steeds beterweten te vinden en onze suggesties,vragen en voorstellen overnemenbij hun inbreng richtingde minister.En daar waar nodig, deinzen weer als KBN niet voor terug omrichting overheden met de vuistop tafel te slaan of in de mediastevig van ons te laten horen, zoalsrichting de ILT in de kwestievan de niet tijdig uitgereikte keuringscertificatenvoor schepen.”‘Eigen verhaal’Maar het kan beter, vond Koppejanzelf. “We zijn er nog niet.We zullen als KBN nog meer zelfagenda zettend moeten wordenvanuit een eigen, door hetbestuur en leden vastgestelde,strategische agenda, visie enactieprogramma. Met een eigenvisie van KBN op de toekomstvan de binnenvaart willen wevoorkomen dat we maar steedsmoeten reageren op wat op onsafkomt en ons op dat moment‘overvalt’. Met een ‘eigen verhaal’op basis van die visie endat actieprogramma gaan we dekomende tijd werken aan meerbekendheid van het belang vande binnenvaart voor Nederlanden de rol die KBN daarin vervult.Meer bekendheid bij zowel bijbestuurders en de politiek alsook de media en daarmee bijKBN-voorzitter Ad Koppejan.(archieffoto Tekst & Toebehoren)het grotere publiek. Nu zijn wezowel als sector als ook als KBN,nog vaak te onzichtbaar.”De komende tijd wil KBN actiefde landelijke publiciteit zoeken.“Ook gaan we richting de politieken de Tweede Kamer in hetbijzonder, zichtbaar maken datwe in ons land niet alleen te makenhebben met files en vertragingenop het wegennet maar datook op de vaarwegen, onze binnenvaartschipperssteeds meer temaken krijgen met uitvallendesluizen, stuwen en bruggen metgrote vertragingen en omvarenals gevolg.” Aldus Koppejan.
1 juli 2025 3(archieffoto Tekst & Toebehoren)AANGESCHERPTEVERGUNNINGEN OPGOUWEProvincie Zuid-Holland heeft nieuwe,aangescherpte vergunningenverleend aan containerterminal CCTin Alphen aan den Rijn voor het varenmet containerschepen op de Gouwe.“Dat was voorheen niet duidelijk omschreven.Het heeft wel tot gevolg gehad dat ereen aantal begripsbepalingen moestveranderen. Onder andere over demonsternameopening.”“Technisch gezien verandert er aan boordhelemaal niks. Het gaat meer om de benadering,met name ook van de handhavens.Het moet meer duidelijkheid geven: ergebeurt hier een handeling aan boord.Mag dat nou eigenlijk wel of niet?”Dat vraagt enige toelichting, beseftWingelaar. “Het ADN is een mondialerichtlijn voor de binnenvaart. En die wordtin Nederland geïmplementeerd in de WetANDERE INDELING VTS-SECTORENNOORDZEEKANAALGEBIEDMet ingang van dinsdag 30 septemberwijzigt de indeling van de VTS-sectorenin het Noordzeekanaal. Het aantal VTSsectorenwordt bovendien uitgebreid.SCHIPHOLBRUG BLIJFT NOG JAAR DICHTDe nieuwe Schipholbrug over de Ringvaartvan de Haarlemmermeerpolderblijft nog een jaar dicht. Daardoorkunnen schepen hoger dan 6,25 meterde brug niet passeren.In april ging een van de tandwielkasten, dienodig zijn voor het openen en sluiten vande brug, kapot tijdens het testen van denieuwe, verbrede brug.Uit onderzoek is gebleken dat de tandwielkastente zwak zijn. Ze zijn niet bestandtegen bepaalde omstandigheden, zoals eenzware storm of langdurige stroom uitval.Daarom moeten ze opnieuw ont worpen,gemaakt en getest worden. Dat duurt naarverwachting alles bij elkaar een jaar.Het beweegbare deel van het brugdekvervoer gevaarlijke stoffen. In die wet staateen regeltje dat luidt: ‘Alles wat niet geregeldis, is verboden.’ Dus alle handelingendie je aan boord verricht, alle technischevoorzieningen moeten expliciet vernoemdzijn. En als het niet vernoemd is, is het dusverboden. In die benadering wijkt Nederlandoverigens af van andere landen. Belgiëzegt bijvoorbeeld: ‘Alles wat niet geregeldis, is toegestaan.’”StoffenlijstIn Deel 2 van het ADN zijn veranderingengekomen in de classificatie van diversestoffen. Bij een aantal stoffen in Tabel A isDe nieuwe sectorindeling wordt:• Sector IJmuiden (VHF-kanaal 61): van 12zeemijlen buiten de pieren tot aan het sluizencomplexin IJmuiden• Sector Noordzeekanaal (VHF-kanaal 03):van het sluizencomplex IJmuiden totkm 14,8 van het Noordzeekanaal• Sector Westhaven (VHF-kanaal 04): van km14,8 tot km 19,6 van het Noordzeekanaal• Sector Stad (VHF-kanaal 05): van km 19,6tot boei IJ 10 van het Afgesloten IJvan de Schipholbrug is qua grootte, gewichten vorm uniek in zijn soort, aldusRijkswaterstaat. Het openen en sluiten bijbijvoorbeeld zware storm of langdurigestroomuitval zorgt voor extreme krachten.In de praktijk blijken de tandwielkastenhiertegen niet bestand.De Schipholbrug ligt op de OostelijkeStaande Mast Route. Deze route is nuniet beschikbaar voor hoge beroeps- enrecreatievaart. Tot overmaat van ramp isde Westelijke Staande Mast Route dooreen langdurig defect aan de Buitenhuizerbrugin Zijkanaal C geen alternatief. Rijkswaterstaatverwacht dat die brug vanafhalf juli weer bediend kan worden.het aantal kegels veranderd dat een schipmoet voeren bij bepaalde ladingsoorten.“Dat heeft er bijvoorbeeld toe geleid dat inde droge ladingvaart en de containervaartsommige stoffen van nul naar twee kegelsgingen.”De impact daarvan lijkt minder groot danwerd gevreesd, zegt Wingelaar. “Het zijnstoffen die voornamelijk vanuit Duitslandin containers naar de zeehavens gaanen die gecombineerd worden met andervervoer waar al twee kegels van toepassingwaren. Die schepen weten dus dat zeeigenlijk geen ligplaats kunnen vinden enstoppen dus niet onderweg.”Uit de gezamenlijke vergadering met deVN-comités voor weg (ADR) en spoor(RID) zijn verder wijzigingen voortgekomenvoor het vervoer van lithiumennatriumbatterijen. Bijvoorbeeld inelektrische voortuigen.BunkerschepenDiscussies lopen soms lang in Genève, ener is best veel overtuigingskracht nodig omaanpassingen voor elkaar te krijgen, verteltWingelaar. Voor het nieuwe ADN lukte hetom sinds 1 januari grotere monsterflessenop bunkerschepen toegestaan te krijgen.“Die monsterflessen mochten niet groterdan 500 milliliter zijn. Maar bunkerschependie scheepsbrandstoffen aan zeeschepenleveren, hebben ook met anderewetgeving te maken. Om aan te tonen datde brandstof die hier in Europa gebunkerdwordt het voorgeschreven lage zwavelgehalteheeft, moeten ze er een monstervan nemen. En de monsterflessen daarvoorzijn 1.000 milliliter groot. Dus dan moetje aan de ene wet voldoen, terwijl de anderewet verbiedt dat je die monsterflessenaan boord hebt. We zijn er vier jaar meebezig geweest om dat op te lossen. We hebbengelukkig iedereen kunnen overtuigendat het veiligheidsniveau echt niet echtomlaag gaat door die verdubbeling.”NEDERLANDSE TEKSTOP TIJD KLAARHet heeft er nog even om gespand of deNederlandse tekst van het ADR 2025 optijd klaar zou zijn. “Gelukkig is die vertalingbekend. De officiële talen zijn Fransen Engels. Die zijn leidend. Duits, Nederlandsen Russisch zijn ondersteunendetalen. Maar voor een correcte interpretatie,moet je terug kunnen vallen op deofficiële vertaling.”KBN heeft de belangrijkste aanpassingenin het ADN 2025 op een rijtje gezet.Ze zijn voorzien van een toelichting enuitleg van de gevolgen voor de praktijk.Het document is te downloaden opwww.binnenvaart.nl/dossiers/dossier/gevaarlijke-stoffen.“Aanleiding voor de nieuwe vergunningenwas een toename van incidenten in 2024,waarbij in sommige gevallen schadeontstond aan oevers, brugconstructiesen particuliere eigendommen”, geeft deprovincie, die vaarwegbeheerder van deGouwe is, als toelichting. “Met een verbeterplanmoet de veiligheid op het watermerkbaar worden verhoogd.”Hoewel de meeste incidenten geen grotegevolgen hadden, was de toename redenvoor de provincie om in overleg te tredenmet de directie van CCT en met Gouda,Alphen aan den Rijn en Waddinxveen.Als resultaat van dit overleg heeft CCTeen verbeterplan opgesteld, meldt Zuid-Holland. “Dit plan richt zich op het vergrotenvan kennis en ervaring bij schippersover het varen op de Gouwe, hetaanscherpen van bestaande proceduresen het invoeren van nieuwe techniekenaan boord die bijdragen aan de veiligheidop het water.”De gemaakte afspraken zullen regelmatigworden geëvalueerd. Op basisdaarvan zijn de nieuwe vergunningenverleend, “met aanvullende voorwaardendie de veiligheid op de Gouwe verdermoeten waarborgen”.(foto Rijkswaterstaat)STUW GRAVE HEEFTPRIMEUR METFIBERKABELSAfgelopen jaar heeft aannemerscombinatieMourik-Swarco alle jukken enschuiven van Stuw Grave vervangen.Daarna waren de aandrijfwerken aan debeurt. De kettingen daarin worden vervangendoor fiberkabels. Dat is voor heteerst in Nederland.De vezelkabels zijn lichter dan de stalenkettingen en dat scheelt in de belastingvan de brug op de stuw, stelt Rijkswaterstaat.Ze vragen ook minder onderhouden hebben een langere levensduur, naarschatting 25 jaar. “Daarbij is het gebruikeen stuk veiliger dan kettingen. Bijvoorbeeldbij het oprollen tijdens het hijsenvan een juk.”Een andere verandering is dat elk juk nutwee aandrijvingen voor de schuivenheeft, in plaats van één. Dat biedt meermogelijkheden qua besturing en destuwbewegingen kunnen sneller en veiligerworden uitgevoerd, aldus Rijkswaterstaat.De renovatie van Stuw Grave duurtnog tot het eind van dit jaar.
