23 juni
23 juni 2025Familiebedrijven draaien goed, toch zorgenover toekomstDe Nederlandse binnenvaartsector heeft zich de afgelopen twintig jaarpositief ontwikkeld. Familiebedrijven presteren goed, maar toch is hetvertrouwen in de toekomst bij binnenvaartondernemers afgenomen. Datblijkt uit het rapport Continuïteit & Flexibiliteit: een grootschalig onderzoeknaar het midden- en kleinbedrijf in de binnenvaart. Dat werd dinsdag 20 meivoorafgaand aan Maritime Industry in Gorinchem gepresenteerd.Die afname van optimisme verklaartonderzoekster Angelique Hubens vanAHA DATA door de toenemende externedruk op ondernemers.Het onderzoek is uitgevoerd inopdracht van binnenvaartcoöperatiesELV en NPRC en de Stichting Watertransport.Het wordt ondersteunddoor Koninklijke Binnenvaart Nederland,LOVK en stichting Limena.Hogere omzettenUit het rapport blijkt dat familiebedrijvennog altijd het fundament vande binnenvaartsector vormen. Minstens60 procent van de binnenvaartondernemingenis een familiebedrijf.Uit het rapport: “Ondanks een lichteafname in aantal en aandeel ten opzichtevan 2004, staat de continuïteitvan de mkb-binnenvaartondernemerals familiebedrijf niet ter discussie.Familiebedrijven blijven dominant enbreed vertegenwoordigd in debinnenvaart, met name in de drogeladingvaarten de containervaart.”De bedrijfsactiviteit in de binnenvaartis hoog: 84 procent van de bedrijven isminimaal 260 dagen per jaar operationeel,waarvan bijna een kwart het helejaar door vaart. Slechts één op de zesondernemers is minder dan 260dagen actief. De specifieke zondagsrustis iets afgenomen, maar devolledige weekendrust (zaterdag énzondag) nam juist toe.De resultaten van 2024 laten zien datmkb-binnenvaartbedrijven zich ineen goede positie bevinden, schrijftHubens. In vergelijking met 2004 hebbenondernemers – ook gecorrigeerdvoor inflatie – hogere omzetten. “Dezeomzetstijging werd mede veroorzaaktdoor investeringen in grotere schepenmet hogere kapitaalkosten. Ookwerken steeds meer ondernemers metmeer personeel, en hierover zijn zeover het algemeen tevreden.”Het onderzoek laat nog meer positieveuitkomsten zien: de sociale contactenen de werk-privébalans van ondernemerszijn verbeterd, ze beschikkenover meer ondernemersvaardighedenen halen meer plezier uit hun werk.“Toch heerst er niet per se meer optimismeover de toekomst”, signaleertHubens. “Dit creëert een paradox:ondanks de meetbare vooruitgangblijft een deel van de binnenvaartondernemersonzeker over hun voortbestaan.”A-sociale infrastructuurEen opvallende trend vindt Hubensdat binnenvaartondernemers steedsvaker kiezen voor een leven met meersociale binding aan wal. Zo beschikt80 procent van de ondernemers overeen woning aan wal en woont 63procent overwegend aan boord – eenduidelijke daling ten opzichte van hetonderzoek dat AHA DATA in 2004deed. toen was het 78 procent.Door die sociale ontwikkeling is debehoefte aan veilige ligplaatsen enmogelijkheden om met de auto vanOprichting Geertruidenberg Maritiem is een feit: “Innovatiebegint met verbinding”Op woensdag 14 mei hebben twaalf groterebedrijven in de maritieme sector binnen degemeente Geertruidenberg besloten de verenigingGeertruidenberg Maritiem op te richten.DOOR JAN HOEKHun missie is het behouden én versterken van demaritieme industrie in Geertruidenberg door innovatie,samen werking en verbinding tussen overheid,ondernemers en onderwijs (de drie O’s) te stimulerenen gezamenlijke kansen te creëren voor duurzamegroei en ontwikkeling.De vereniging staat open voor alle maritiem gebondenbedrijven die gevestigd zijn in de gemeente Geertruidenberg.Daaronder valt ook Raamsdonksveer.BeursdeelnameIn september 2024 is een werkgroep geformeerd omde mogelijkheden tot een daadwerkelijke oprichtingte onder zoeken. De afgelopen jaren presenteerdenverschillende bedrijven uit de gemeente zich al samenop de beurs Maritime Industry in Gorinchem.Die samenwerking smaakte naar meer, waarna dewerkgroep al snel kon concluderen dat er een duidelijkebehoefte is aan een maritieme vereniging.In de kernen Geertruidenberg en RaamsdonksveerRuijtenberg Shipyard Raamsdonksveer is een van de leden van Geertruidenberg Maritiem. (foto Ruijtenberg Shipyard Raamsdonksveer)zijn veel maritieme bedrijven gevestigd. De ligging,met rondom waterwegen, is een sterk punt. De diversiteitis groot: van scheepswerven met een hellingen hun leveranciers, beroepsvaart tot jachtbouw,scheepsinterieurbouw en machines.Het aandeel nieuwbouwbinnenvaartschepen binnende gemeente Geertruidenberg is 12 procent vanhet landelijk totaal. Daarmee staat het op de derdeplaats van Nederland, na Werkendam (37 procent)en de Drechtsteden (34 procent).De beoogde activiteiten van de vere niging zijn ondermeer gezamenlijke beursdeelname, uitwisseling vankennis en opleidingen. Ook zal de vereni ging zoveelmogelijk als gesprekspartner optreden voor de lokale,provinciale en landelijke (semi-)overheden. Dat allesonder het motto “Innovatie begint met verbinding”.
3 juni 2025 3Het rapport werd 20 mei voorde start van Maritime Industrydoor vertegenwoordigers van deinitiatiefnemers aangeboden aan devoorzitters van KBN, ASV en LOVT. Vlnr:Henk Schipper (ELV), Machiel Smitsman(ASV), Andrea de Waardt (LOVT), JanVeldman (SWT), Ad Koppejan (KBN) enFemke Brenninkmeijer (NPRC). Helemaalrechts Bart Verkade, voorzitter van deklankbordgroep diei het onderzoekbegeleidde.Onderzoekster Angelique Hubens. (foto’s Tekst & Toebehoren)boord te kunnen sterk toegenomen.Juist dit type infrastructuur is deafgelopen decennia afgenomen en zethet sociale leven van de ondernemersonder druk.Deze tekortkomingen in de fysiekeen sociale infrastructuur staan haaksop de ontwikkeling dat binnenvaartgezinnenmeer tijd aan wal doorbrengen,kinderen vaker thuis wonenen ondernemers streven naar eenbetere werk-privébalans. De onderzoekersspreken dan ook van een“a-socialer wordende infrastructuur”.Het rapport belicht naast de druk opsociaal vlak ook een aantal bedrijfseconomischeknelpunten voorbinnenvaartondernemers. De diversiteitvan de vloot is verder afgenomendoor schaalvergroting. Concreet: erzijn minder kleine schepen (kleinerdan 1.000 ton). Als oorzaken wordenonder andere financiering en zwaretechnische Europese regeldruk genoemd.Tegelijkertijd stelt de overheid zwaardereeisen aan de uitstoot vanschepen, terwijl de vraag in delogistieke keten nog beperkt blijft. Ditzet de ondernemer verder onder drukom de meerwaarde van vergroening teverzilveren en concurrerend te blijventen opzichte van andere modaliteiten.Toch is er sprake van een kleine groepinnovators die investeert in zeroemissietechniekenen hybrideaandrijvingen.OndersteuningDe initiatiefnemers van het rapportdoen een dringende oproep aan deoverheid om te investeren in socialeinfrastructuur. Dit betekent niet alleenonderhoud en uitbreiding vanvaarwegen, maar ook het realiserenvan toegankelijke ligplaatsen, autoafzetplaatsen,hybride onderwijs- enwoonvormen en ondersteuning vangezinnen in de binnenvaart.Daarnaast wordt aanbevolen omverduurzaming te versnellen door tewerken aan toegankelijke financieringen stimuleringsmaatregelen die brederbeschikbaar zijn voor grote én kleineondernemingen.“Familiebedrijven vormen hetfundament van de sector en speleneen cruciale rol in het waarborgen vancontinuïteit”, aldus het rapport. “Doorgericht te investeren in infrastructuur,onderwijs en wonen, werkbare regelgeving,praktische verduurzaming,sterke belangenbehartiging en eenverbeterd imago, kunnen overheidsenbelangenorganisaties bijdragen aaneen toekomstbestendige binnenvaartwaar Nederland wel bij vaart.”Brancheorganisaties zullen deaanbevelingen en de noden van debinnenvaartondernemers de komendemaanden onder de aandachtbrengen bij politici en beleidsmakers,zo zeiden ze bij de presentatie van hetrapport.CBOB-trofee voor “onvermoeibareen verbindende” aalmoezenierHij is weliswaar geen ondernemermaar wel zeer ondernemend.Bernhard van Welzeneskwam daardoor wel degelijk inaanmerking voor de BinnenvaartondernemersWisseltrofeevan de CBOB. De aalmoezenierontving de blijk van waarderinguit handen van voorzitter MarcoOosterwijk.Bernhard van Welzenes is op 25 mei84 geworden, maar hij is nog altijdvolop actief. De hoofdaalmoezeniervoor de binnenvaart en directeurvan het Katholiek Sociaal CultureelCentrum werkt vanuit het drijvendschipperscentrum in de haven vanNijmegen.De Wisseltrofee van de ChristelijkeBond van Ondernemers in de Binnenvaartwordt jaarlijks wordt uitgereiktaan een organisatie of persoon die vanbijzondere waarde is voor de binnenvaart.Dit jaar viel de keuze op Bernhardvan Welzenes. Hij is daarmeede opvolger van Ed Eichhorn en RobBorremans van Binnenvaart Kennis.CBOB-voorzitter Oosterwijk gaf aanwaarom de aalmoezenier de erkenningvan de KBN-ledengroep vedient: “Deheer Van Welzenes is een onvermoeibaarbelangenbehartiger van binnenvaartondernemersen de binnenvaartin de meest brede zin van het woord.Het gaat hem daarbij vooral en in deeerste plaats om het welzijn van mensen.”“Vanuit de parochie en het schipperscentrumheeft met passie en betrokkenheid(in Nederland en daarbuiten)grote inzet plaats voor schippersten aanzien van hun zorgen, belangenen ambities. Door er te zijn, constructiefen verbindend, brengt hijmensen en organisaties in beweging.”“Daarbij schuwt hij de inzet vanmoderne middelen, zoals podcasts,niet en draagt hij ook nog eens bijaan een positief beeld van de binnenvaart.Als CBOB vinden wij dat bijzonderen waarderen wij dat in hogemate. Daarom deze erkenning!”CBOB-voorzitter Marco Oosterwijk (links)reikte de prijs uit aan aalmoezenierBernhard van Welzenes. (foto CBOB)(foto Boris Stroujko / AdobeStock)VAARTRECHTEN OP MOEZELVERDWIJNENVanaf 1 juli hoeven schepen op de Moezel geen vaartrechtenmeer te betalen. Over het wetsvoorstel dat ditregel, is in het Duitse parlement gedebatteerd. Beginjuni zal de wet worden goedgekeurd.Via de Moezel wordt jaarlijks zo’n 7 miljoen ton ladingvervoerd. Het is de enige vaarweg waar nog vaartrechtenbestaan. De afschaffing hiervan wordt algemeengezien als een versterking van de binnenvaart. Tijdenshet debat in de Duitse bondsdag drongen diverseparlementariërs ook aan op andere maatregelen diede sector kunnen versterken. Carl-Philipp Sassenrath(CDU) vroeg de regering om een update van het ‘MasterplanBinnenvaart’. Dit als basis voor extra investeringenin de sector. Christoph Ploß (CDU) pleitte ervoordat vaarwegprojecten voortaan sneller uitgevoerd kunnenworden. Tarek Al-Wazir (Groenen) stelde voor debegroting voor vaarwegen aan te vullen met middelenuit de subsidiepot voor de modernisering van de infrastructuurin Duitsland.
