58 Kerst17 december 2024Uw partner voor GMP+ Verificaties volgensHygienecode TS 3.3, vrijgaven en vragen• Oplossingsgericht• Geen wachttijden• Snel in te plannen• Scherpe marktconforme tarieven• Flexibel & vriendelijk• Behulpzaam en adequaatDekking in NL,Belgie en Duitslandmet ons netwerkvan verificateursWij wensen ufijne feestdagenen een gezond2025BCI Verification BV • Contact: Hanneke Bonninga en Ricky Verschuuren • 010 3021604 • 06 25259915 • 06 45793613GJV Diesel Service wenst uGezegende Kerstdagen en eenvoorspoedig nieuwjaar toe.Moerbei 10 | 3371 NZ Hardinxveld-Giessendam | 0184 67 92 25 | www.gjvdieselservice.nl
17 december 2024 Kerst59Limburgs schippersverzet kreeg na tachtig jaar landelijke bekendheid en erkenning“Keien van mensen, die hun leven waagdenvoor de goede zaak”Bij Grevenbicht staat sinds septembereen eenvoudig herdenkingsmonument.Het is een V-vormig bankje met driegrote maaskeien en een plaquette met denamen van plaatselijke verzetshelden. “Terherinnering aan keien van mensen die inde Tweede Wereldoorlog hun leven hebbengewaagd voor de goede zaak”, zegt JeanneZwaans (77) uit Berg aan de Maas.DOOR NOUD VAN DER ZEEHet monument is te danken aan twintigjaar durend speurwerk van de Limburgse.Jeanne Zwaans was een nichtjevan verzetsman Kees Zwaans, die veelacties tegen de Duitse bezetter leiddevanaf zijn bij Grevenbicht liggendebunkerschip De Zwaan. Zij nam nietalleen het initiatief voor het monument,maar tekende ook het daarbijbehorende verhaal op.Dat verhaal speelde zich af rond hetjonge echtpaar Kees Zwaans en LisaDriessen uit Schipperskerk. Samenexploiteerden ze een bunkerschip. Inhet begin van de Tweede Wereldoorlogverzette het echtpaar zich direct tegende nazi’s. Hun bunkerschip De Zwaanwerd spoedig een toevluchtsoord voorBritse vliegeniers, Joodse onderduikersen Hollandse verzetsmensen.Verzetsgroep MaZwaKoGeorganiseerd verzet ontstond in Limburgom opgejaagde vluchtelingen uithanden van de Duitsers te houden. Deverzetsgroep MaZwaKo heeft er een belangrijkaandeel in gehad. De namenvan deze verzetshelden staan vermeldop het monument: Twan en MienMainz, Frans Kooijmans, Wim Koenraad,Kees en Lisa Zwaans en kapelaanJos Engwegen. Ook de namen van helpendeschippers uit Grevenbicht staanerop.Jeanne Zwaans wist door gedegen onderzoekin contact te komen met nogBunkerschip De Zwaan in de haven van Grevenbicht. (foto archief Jeanne Zwaans)levende familieleden en schippers enzo de geschiedenis van het verzetswerkop de Zwaan vast te leggen.Ze vertelt: “Omdat de Duitsers in 1942steeds brutaler werden en het gevaarvoor verzetsmensen en onderduikerseen acuut probleem ging worden opde Zwaan, besloot de leiding de veiligheidte vergroten door de ingangvan het vooronder onzichtbaar temaken. Daarom monteerde meneen wc-hokje met daarin een toiletpotop het dek van het schip. Doorde pot te kantelen werd de trap naarbeneden zichtbaar. Niemand konde geheime ruimte in of uit zondereerst het verplichte klopsignaalte geven.”In het vooronder verstoptJeanne zegt emotioneel: “Op het drukstemoment bevonden zich 23 vluchtelingenop De Zwaan. Ze waren verborgenin het vooronder, het achterschipen zelfs in de woonruimte. En al dezemensen moest ome Kees ongezien vanen aan boord ‘moffelen’.”Lisa nam de verzorging van de gastenop zich. “Een vluchteling kon pasvan boord als er voor hem of haareen nieuw (vals) persoonsbewijs wasverkregen, een veilig schuiladres wasgevonden en de betalingen warenafgedaan. Verdere voorwaarden om devluchteling veilig verder weg te brengen,waren een veilige ontsnappingsrouteen betrouwbare begeleiders.”Na de laatste inval moestenKees en Lisa zelfonderduiken; het was tegevaarlijk geworden“Ome Kees en tante Lisa zorgden ookvoor geestelijke ondersteuning, als datnodig was. Een opbeurend woord, eengrap en samen huilen om ieders oorlogslast,hielp wel degelijk in het vooronder.‘Na een gesprek met Lisa of KeesJeanne Zwaans: “Deze verzetsstrijders verdienen eer. We mogen ze nooit vergeten.”(foto Noud van der Zee)konden we er weer even tegen,’ zeidenonderduikers later bij de onthullingvan het monument. Vergaderingen metde verzetsmensen uit de wijde omstrekenwerden, ondanks het gevaar, aanboord van het bunkerschip gehouden.”Razzia’s“Het was levensgevaarlijk om in oorlogstijdvluchtende mensen aan eenschuilplek te helpen. In de zomer van1942 kwam er een onderduiker aanboord van wie achteraf bleek dat hijmet de vijand heulde.”SS’ers kwamen naar de Zwaan om eenrazzia uit te voeren. De twee jonge zusjesWijnperle, die als ‘Rotterdammertjes’aan boord van het verzetscentrumverbleven, waren van school onderwegnaar ‘huis’, maar werden op tijd gewaarschuwddoor een bevriende schipper.De onderduikers in het vooronderontsprongen de dans bij de inval doortijdig in een olietank te kruipen. Dieruimte noemden ze ‘de hel’. Ze blevener tot de kust veilig was. Hoewel deDuitsers een paar keer aan boord terugkwamenen zelfs met een bootje rondDe Zwaan voeren, vonden ze geen onderduikers.Een destijds jonge onderduiker, HermanSilbernberg, wist zich nog veelvan de periode op De Zwaan te herinneren.Herman vertelde Jeanne dat hijen zijn zusje Roos er terechtkondennadat hun ouders in Heerlen warenverraden. “Ome Kees legde hen uit datze niet door schippers gezien mochtenworden als die aan boord kwamen omte bunkeren. ‘Verstoppen is het devies’,had hij gezegd.”“Herman en Roosje brachten een paardagen door aan boord van de Zwaan.Om hen bij familie in Luik onder tebrengen, werden ze de Maas overgezeten met hulp van Belgische kant ondernamenze de gevaarlijke treinreis naarWallonië. Dat lukte wonderwel. Jammergenoeg is Herman enkele jaren geledenoverleden.”AverijMaZwaKo hielp en verborg niet alleenmensen op de vlucht, maar werkte alvroeg in de oorlog samen met een grotereverzetsgroep uit het noorden vanhet land. Voor deze groep, Pietab geheten(later OXO), verzamelde het schippersverzetuit Grevenbicht gegevensen plattegronden van de staatsmijnen,vliegvelden en elektriciteitscentralesvoor de geallieerden. Deze informatiewerd op microfilm gezet en naar Hasseltvervoerd om zo uiteindelijk Londente bereiken.“Na de laatste Duitse inval in juni 1944moesten Kees en Lisa zelf onderduiken.Het was voor hen te gevaarlijk geworden.Toen ze enkele maanden laternaar Grevenbicht terugkeerden, had deZwaan averij opgelopen en lag op eenzijkant. Door sabotage van het plaatselijkverzet aan het Julianakanaal washet deel tussen Born en Roosteren leeggelopen.De Duitsers konden nu geenschip in beslag nemen. Het had ookgeen zin meer voor hen om de vaartuigente vernielen.”“Na de bevrijding eind 1944 liep dethuiskomst van Kees en Lisa uit op eengrote deceptie. Tijdens hun afwezigheidwas de omroepinstallatie van Kees,waarmee hij in de oorlog iedereen in dehaven van nuttige informatie voorzag,gestolen. Kees’ vertrouwen in mensenliep daardoor een grote deuk op.”Kees en Lisa Zwaans konden niet meerop hun bunkerschip wonen. Ze verhuisdendaarom naar Grevenbicht.Kees ging werken voor het militair gezag.Op een missie kwam hij met zijnmotor in botsing met een Amerikaanselegertruck. Hij stierf de volgende ochtend,nog maar 32 jaar oud.In 1949 kreeg De Zwaan een nieuweeigenaar in de persoon van HarrieZwaans, de broer van Kees. Het oudebunkerschip kreeg Zaltbommel alsnieuwe ligplaats. Na enkele anderebestemmingen kreeg de boot later eenandere naam: Freija, en een nieuwebestemming als rondvaartboot op deOostzee.
HÉT VAKBLAD MET HET GROOTSTE BEREI
17 december 2024 3TO THE MOONvoor d
17 december 2024 5Binnenvaart profi
Loading...
Loading...
Waar binnenvaart is, is de Binnenvaartkrant. Dankzij de unieke en intensieve verspreiding van de Binnenvaartkrant in Noordwest-Europa bereikt dit vakblad allen die in en om de binnenvaart werkzaam zijn. Meer dan 50.000 mensen lezen de Binnenvaartkrant. Daarmee is het verreweg het meest gelezen vakblad in de binnenvaartsector. Het is niet voor niets dé krant van de binnenvaart. De adverteerder weet dat zijn boodschap elke beslisser in de binnenvaart bereikt.
Neem contact met ons op: klantenservice@binnenvaartkrant.nl