28 19 november
28 19 november 2024 Binnenvaart maakt indruk op ‘eigen dag’ Zaterdag 9 november was de Dag van de Binnenvaart. Het was de vierde editie. Door het hele land kwamen belangstellenden op bijna dertig locaties (hernieuwd) kennismaken met de sector. Ze konden een kijkje nemen op allerlei schepen, bij scheepswerven, op terminals en sluizen. Op meerdere plekken mochten ze ook meevaren of zelfs de stuurknuppel even bedienen. Verslaggevers van de Binnenvaartkrant waren op meerdere locaties aanwezig om verslag te doen. Op en neer in de Urkersluis Bij de Urkersluis konden bezoekers op en neer in de sluis: meevaren met de Waterlelie of de Kiekendief van Provincie Flevoland. Als toetje mochten ze ook in het bedieningshuisje zien hoe de brug en de sluis bediend worden. DOOR EVERT BRUINEKOOL Circa zeventig mensen kwamen op de Dag van de Binnenvaart naar de sluis op Urk. Veel van de belangstellenden waren verbaasd over het hoogteverschil tussen het IJsselmeer en de kanalen in Flevoland. Dat verval is 5,50 meter. Aan boord stappen gebeurde op de Urkersluis bijna gelijkvloers. Daarna zakten de Waterlelie en de Kiekendief direct ruim 5 meter voor de tocht over de Urkervaart. Vaartocht Even later werden de vaartuigen weer geschut om aan de buitenkant van de sluis uit te komen. De bezoekers werden getrakteerd op een vaartocht van ruim een half uur. Onderweg vertelden de provinciemedewerkers wat ze allemaal doen op het water. Dennis Kwak, schipper op de Kiekendief: “Wij controleren de hoofd- en nevenvaarten op zwerfvuil, inspecteren de passantenligplaatsen en beschoeiing, maar ook de verlichting en kunstwerken.” Ook de functie van de sluizen en kanalen wordt duidelijk gemaakt. Rins Smet was uit Friesland gekomen en benieuwd hoe alles werkt. “Je hoort wat de mensen doen van de provincie. Zoals de waterhuishouding en het op afstand bedienen van bruggen en sluizen.” Ook het kijkje bij de sluiswachter van de Urkersluis vond hij leerzaam: “Je weet nu hoe het reilt en zeilt. Dat maakt schutten veiliger.” Voorlichting met een cadeautje Ratna Groenheijde is communicatiemedewerker bij Provincie Flevoland. Zij lichtte toe waarom de provincie steevast meedoet met de Dag van de Binnenvaart: “Het is belangrijk aan het publiek te laten zien wat wij doen.” De provincie zoekt weliswaar medewerkers, maar In de sluis gingen bezoekers aan en van boord. (foto E.J. Bruinekool Fotografie) werving is niet het doel deze dag, Het draait vooral om voorlichting. Enkele toevallige passanten grijpen hun kans om even in het sluiswachtershuis te komen kijken: “Ik rijd dagelijks over de brug, mag ik onaangekondigd ook even kijken”, vraagt een automobilist nieuwgierig. Dat is geen enkel probleem. Alle bezoekers kregen een direct-klaar-foto mee van Groenheijde. Ze mochten ook nog kiezen uit een bidon of een drijvertje voor sleutels. Voor de jonge bezoekers was er als extraatje nog een kleurplaat met potloden. Zo ging iedereen tevreden naar huis. Warme ontvangst in Maasbracht Op de Dag van de Binnenvaart konden honderden bezoekers in Maasbracht aan boord van meerdere schepen een kijkje nemen. Een aanbod met veel kwaliteit. Zoals twee cruiseschepen van de Maasbrachtse rederij Dutch Cruise Line. DOOR NOUD VAN DER ZEE In de voorhaven van het Julianakanaal werden belangstellenden met open armen ontvangen op de Dutch Grace en de Dutch Melody. Ze konden rondneuzen op het zonnedek, in het restaurant en in een van de suites. In het restaurant van de Dutch Grace verwelkomde kapitein Miriam Spier de vele gasten. Ze beantwoordde vragen en vertelde over het riviercruiseschip, dat zij en haar man Leenard drie jaar geleden aanschaften. Rederij Dutch Cruise Line is voor de helft mede-eigenaar. Van vracht- naar cruisevaart “Wij exploiteren het schip. Behoudens twee maanden in het voorjaar varen wij het gehele jaar door naar toeristische bestemmingen in geheel Europa. Vaste vaarroutes kennen wij niet. Reisorganisaties en touroperators stippelen De cruiseschepen van Dutch Cruise Line lagen ter gelegenheid van de Dag van de Binnenvaart in Maasbracht. (foto Noud van der Zee) het vaarseizoen uit en huren de Dutch Grace in”, vertelde Miriam Spier. Ze ging aan een tafeltje zitten en nam een stukje gebak, dat een ober serveerde. Enkele gasten volgden haar voorbeeld. “Wat hebben jullie vroeger gedaan?”, vroeg één van hen. “Wij hebben ons brood in de vrachtvaart verdiend. Met zowel vrachtschepen als tankers. We zijn begonnen met een binnenvaartschip van 55 meter lang. Daarna bouwden we ons bedrijf uit met een vrachtschip van 110 meter lengte en drie tankers met dezelfde afmetingen.” Sfeer en beleving Leenard Spier, gekleed in kapiteinsuniform, voegde zich bij het gezelschap: “De sfeer en beleving van het werk is voor mij hetzelfde – zowel op een vrachtschip als op een cruiseschip.” Zijn vrouw knikte instemmend. Spier maakte indruk op zijn toehoorders. Via een trapje liep hij naar de stuurhut. Nadat de bezoekers ook daar hun ogen hadden uitgekeken, verdwenen ze via de loopplank naar de wal en in de richting van de steiger waar de museumschepen Odilo en Nooit Volmaakt op hen wachtten. Daar kregen ze een heel andere indruk van de binnenvaart, uit een roemrijk verleden.
19 november 2024 29 Leren over het reilen en zeilen op een tallship De Dag van de Binnenvaart begon om 10.00 uur. Om die tijd stonden er in Lelystad al veertig mensen voor de steiger te popelen om een kijkje te nemen op de Bounty. Het tallship in de Bataviahaven werd bezocht door gezinnen, Scouting-leden en mensen die een stageplaats zochten. DOOR EVERT BRUINEKOOL Na het inleidende praatje van kapitein Alex van Klaveren werden de bezoekers in groepen verdeeld. De Scouting-leden en andere jongeren waren vooral geïnteresseerd in het hijsen van de zeilen en vlaggen en in de stuurhut: hoe werkt dat met navigeren en communiceren voor de kapitein. Onder deskundige leiding mochten ze veel zelf doen. Het zeil hijsen bleek best een zware klus. Opleidingsschip Het hijsen van de zeilen is een fysieke ervaring die je de kracht van de wind laat ervaren. De stuurman vertelde dan ook: “Onder het zeilen gooien we eerst de kop van het schip in de wind, anders is het hijsen bijna niet mogelijk.” Zowel langs- als dwarsgetuigde zeilen werden gedemonstreerd. Zodat de bezoekers het verschil in hijsen konden ervaren. Het trossen gooien, op de kade naast het schip, was vooral voor de volwassenen een uitdaging. Niet eenvoudig, zo ervaarde men. Het touw van 6 meter om een meerpaal gooien, lukte maar weinigen in één keer. “Het is leuk de mensen een kijkje in de charter wereld te geven”, aldus Alex van Klaveren. “De mensen zijn hier op het juiste adres omdat de Bounty ook een opleidingsschip is. Op 1 april start hier de praktijkopleiding voor matroos.” Een opleiding van negen maanden die het stempel ‘matroos’ oplevert in het dienstboekje. Kost en inwoning zijn mogelijk. “Dit is mijn passie. We kijken op deze manier hoe wij meer mensen kunnen interesseren voor de binnenvaart.” Drukte in de stuurhut. (foto E.J. Bruinekool Fotografie) Complex De reacties waren stuk voor stuk positief: “Leuk om dit eens van dichtbij te zien. Wat zwaar om een zeil omhoog te trekken – laten zakken is dan weer makkelijker.” De bemanning legde ook uit hoe je moet afmeren met de lijnen, en dat alles aan boord zijn eigen, vaste plek heeft. “Het is best wel complex, met al die touwen”, verzuchtte een bezoeker. Tumult op het benedendek De Dag van de Binnenvaart betekende in de Nijmeegse Waalhaven vooral de ‘Dag van de Telematica’. Beide evenementen vonden namelijk op 9 november plaats. Op het schipperscentrum KSCC, aan boord van de Jos Vranken. De bezoekers kwamen vooral voor het laatste feestje. En dat terwijl er juist voor de beroepsvaart nog een extra reden voor een prijsuitreiking was: sinds kort heeft de sector het predikaat ‘Nederlands Immaterieel Erfgoed’ op zijn naam staan. De erkenning voor een fundamentele rol in de gehele transportbedrijvigheid. Dat nu dus beschermd cultureel erfgoed is geworden. Binnenvaartmuseum Dat is natuurlijk ook goed nieuws voor het Binnenvaartmuseum Nijmegen. Dat met onder meer een kenniscentrum al langer bezoekers van de wal aan boord probeert te lokken. Met behulp van een leger zeer enthousiaste vrijwilligers. Om daarmee belangstelling voor een varend bestaan te kweken. En daar is zo’n Dag van de Binnenvaart natuurlijk uitermate geschikt voor. Dan kom je toch even op de Jos Vranken kijken, zou je zeggen. Om te ervaren hoe generaties van varensmensen door de eeuwen heen de binnenwateren bereisden en het vak maakten tot wat het nu is. Het werk ging vroeger over van vader op zoon, families leefden tamelijk geïsoleerd op het water. De wal, dat was een andere planeet en een schip een andere wereld. Totdat de technologische vooruitgang kwam en, eerst met marifoon, later met mobiele telefoons en vervolgens internet en andere digitale ontwikkelingen, alles in een stroomversnelling bracht. Sindsdien is het niet meer vanzelfsprekend dat kinderen in de voetsporen van hun ouders treden. Nieuwste aanwinst Die verhalen kan de bezoeker er allemaal op nalezen in de bibliotheek van het kenniscentrum. En ook zelfs naspelen op de pas verworven simulator. Ook op zaterdag 9 november. Gelukkig wist een enkele bezoeker het museum en de nieuwste aanwinst toch te vinden. Vooral de kleinsten konden het in alle kleine opwinding waarderen. En dat trok dan toch weer de aandacht van de grote mensen. Die met verbaasde blik de trap op kwamen. Maar het tumult bleef helaas op het benedendek. De meeste aandacht ging uit naar de Telematicadag. Cultuur & opleiding op een scheepswerf Bij Scheepswerf Pattje in Waterhuizen draaide het op de Dag van de Binnenvaart om cultuur & opleiding. Studenten van de Noorderpoort traden op in een van de schepenloodsen. De speciale theatrale presentatie draaide, uiteraard, om water. Specifieker om de geluiden en bewegingen van de werf. De studenten hadden zelf hun kostuums gemaakt van blauwe overalls. Ook was er een fototentoonstelling over scheepsbouw en werden metalen voorwerpen getoond. (foto Simon Marrink)
