2 16 juli
2 16 juli 2024 Gemeente Altena zet eerste stap richting derde haven Werkendam De haven van Werkendam krijgt meer ruimte. Met een voorbereidingsbesluit voor de herinrichting en uitbreiding van de Biesboschhaven-Zuid zet gemeente Altena een eerste stap richting de lang gewenst nieuwe, derde, haven. DOOR JAN HOEK De haven van Werkendam wordt op dit moment volledig benut door de huidige bedrijven. Het maritieme cluster schat dat er 1.500 meter kadelengte en circa 6,5 hectare watergebonden bedrijventerrein extra nodig is. Om aan de groeipotentie van de maritieme bedrijven tegemoet te komen, heeft de gemeente Altena een gefaseerd plan opgesteld. “De grenzen aan de groei zijn bereikt; steeds meer bedrijven komen ruimte te kort en kunnen niet meer uitbreiden”, concludeert wethouder Hans Tanis. hij is onder andere verantwoordelijk voor grondzaken en de haven. Om de ruimteproblemen aan te pakken en de herontwikkelingen in goede banen te leiden, heeft het college van burgemeester en wethouders op 2 juli een voorbereidingsbesluit genomen. Hiermee kunnen nieuwe initiatieven die niet binnen de beoogde (maritieme) situatie passen, worden afgewezen. Samen met de initiatiefnemers Kieboom Werkendam, Concordia Damen en Machinefabriek De Waal en het Regionaal Ontwikkelingsbedrijf Bedrijventerreinen Land van Heusden en Altena (ROB) wordt in de Biesboschhaven-Zuid een grondruil voorbereid. 10.000 m 2 grond is eigendom van Kieboom. Er zijn plannen voor herverkaveling, mogelijke verhuizingen en ingrijpende infrastructurele aanpassingen. Dat moet ruimte maken voor een nieuwe insteekhaven en aan de Biesboschhaven-Zuid een extra afbouwkade en een afbouwruimte voor kleinere bedrijven. Volgens Tanis en zijn collega-wethouder Wendy van Ooijen van economie is dit plan een goede uitgangspositie voor vervolgstappen naar een derde haven. Claim Altena heeft een claim gelegd op het gebied rondom de nieuwe insteekhaven. Tanis legt uit: “Met zo’n voorkeursrecht hebben we als gemeente de regie in handen. Als als eigenaren van gronden en panden iets willen verkopen, moeten zij die eerst aan de gemeente aanbieden. Het is een fikse maatregel, zeker als je beseft dat we wellicht mensen en bedrijven moeten vragen te verhuizen.” Van Ooijen vult aan: “Met deze ingrepen nemen we als gemeente onze verantwoordelijkheid. Eén op de negen mensen in onze gemeente werkt in de maritieme sector. Daarom is het belangrijk dat wij als gemeente ervoor zorgen dat de haven mee kan groeien met de ambities en wensen van de ondernemers.” “Wij zijn dan ook zeer verheugd dat een aantal ondernemers en het ROB met elkaar in overleg gingen. We kunnen het als gemeente absoluut niet alleen, dus moeten we met private partijen overleggen. Zij hebben de benodigde grond, kapitaal en plannen die prima aansluiten bij onze ideeën.” Roderik van Lith, sinds juni directeur van ROB, een zelfstandige entiteit van de gemeente Altena, zegt over de plannen: “Met ROB deden we een haalbaar- KBN: overheid aansprakelijk stellen bij schade door nalatig beleid Vervolg van pagina 1 De nijpende situatie door de achterstand bij certificeringen is ontstaan doordat in oktober 2023 de grootste keuringsinstelling, het NBKB (Nederlands Bureau Keuringen Binnenvaart), geschorst werd. “De inspecteurs van NBKB zijn massaal weggelopen, waaronder de inspecteurs die de bevoegdheid hebben om de pontons te inspecteren”, legt KBN uit. In februari kreeg het NBKB zijn accreditatie terug. Sindsdien werkt het bureau, met hulp van veiligheidsbedrijf Transafe, aan een nieuwe organisatiestructuur. Een groot aantal inspecteurs die via het NBKB keurden, hebben de samenwerking echter opgezegd. Daardoor is er nog steeds sprake van te weinig inspectiecapaciteit. Zodoende zijn lange wachttijden ontstaan. NBKB is druk bezig nieuw personeel te werven. KBN: “De nood is hoog bij schippers en een certificaat verliezen zou ook het einde van de onderneming kunnen betekenen, het is dus zaak dat ILT dit adequaat oppakt.” “ILT is wettelijk verantwoordelijk voor de certificering van binnenvaartschepen en bunkerpontons”, verheldert KBNvoorzitter Ad Koppejan. “Dat zij zaken heeft uitbesteed aan marktpartijen maakt haar nog niet minder verantwoordelijk voor een correcte en tijdige uitvoering.” Dupe van nalatigheid De huidige inspecteurs van de drie keuringsinstellingen – naast NBKB zijn dat Register Holland en Bureau Scheepvaart Certificering – hebben volgens KBN niet de bevoegdheid om aan bunkerpontons en bunkerschepen een certificaat te verschaffen. De brancheorganisatie vindt dat ILT moet ingrijpen. “Schippers worden op deze manier de dupe van de nalatigheid van de inspectie.” KBN wil dat de inspectie meteen mensen aanstelt die kunnen inspecteren, zodat de binnenvaart en visserij brandstof kunnen blijven bunkeren. “De bunkerpontons (en schepen) hebben al gebruik kunnen maken van het vangnet, waarbij het certificaat zes maanden is verlengd. Dit mag echter maar één keer. De inspectie moet dus alle zeilen bijzetten om te zorgen dat de pontons mogen blijven leveren.” KBN wijst de inspectie op haar verantwoordelijkheid en stelt de overheid aansprakelijk als leden schade ondervinden door nalatig overheidsbeleid. Het is niet de eerste keer dat KBN hierover de noodklok luidt. In maart is ook al gesproken met ILT, “die de branchevereniging op de hoogte zou houden wanneer er zich problemen zouden voordoen”, aldus KBN. LASERSTRAAL HELPT NIET; AIS WEL Begin dit jaar heeft Rijkswaterstaat bij stuw- en sluiscomplex Lith getest of een laserstraal een handige toevoeging is aan de bestaande vaarwegmarkering. De uitkomst is dat de laser geen meerwaarde oplevert voor de veiligheid. Uit de analyse, met schippers en deskundigen, bleek dat de laserstraal bij dichte mist maar ook bij zeer helder weer moeilijk te zien is. Parallel aan de proef met de laser is ook het gebruik van AISberichten onderzocht. Daarbij werd belangrijke vaarweg informatie live naar schepen gestuurd en als bericht op de lokale digitale kaart (ECDIS) weergegeven. Uit de evaluatie blijkt dat schippers hier veel waarde aan hechten. Daarom gaat Rijkswaterstaat de komende tijd meer proeven doen met deze AIS-berichten. De laserstraal was niet altijd goed zichtbaar. (foto Rijkswaterstaat)
16 juli 2024 3 HI TECH heidsstudie en samen met bedrijven bekeken we hoe we binnen de beperkte ruimte maximaal resultaat kunnen behalen. Enkele bedrijven, waaronder Kieboom, worden in het plan verplaatst en er wordt meer kaderuimte gecreëerd. Doel van de besprekingen was de ruimte beter te benutten, zodat de haven weer decennialang vooruit kan.” 100 miljoen euro Cijfers maken duidelijk dat de maritieme industrie van groot belang is voor de DUITSE STAATSSECRETARIS WIL BINNENVAART BLIJVEN STEUNEN lokale en regionale economie. Het maritieme cluster van Werkendam, samenwerkend in Werkendam Maritime Industries (WMI), telt onder meer ruim vijftig bedrijven, waaronder zeven scheepswerven, 24 maritieme toeleveranciers en dertien maritieme dienstverleners. Bij maar liefst 96 procent van alle nieuwbouwschepen in Nederland is minimaal één bouwer, toeleverancier of dienstverlener uit de gemeente betrokken. Het cluster is goed voor meer dan 2.000 directe en 400 tot 600 indirecte banen, ofwel De Duitse staatssecretaris voor verkeer, Susanne Henckel, gaat zich bij de begrotingsonderhandelingen in het najaar sterk maken voor de binnenvaart. Ze zei dit tijdens een bezoek in Duisburg aan de BDB. Ze werd ontvangen op schoolschip RHEIN en koppelverband Rhenus Duisburg. Ze werd bijgepraat over het personeelstekort in de binnenvaart. Henckel wil zich ervoor inzetten dat de subsidies voor opleiding en bijscholing in stand blijven. De BDB vraagt de bondsregering ook de subsidie voor modernisering van de bestaande vloot te verlengen en wil ook een steunpakket voor nieuwe drogeladingschepen. Henckel beaamde dat beide steunmaatregelen veel verschil kunnen maken in de verdere verduur zaming van de binnenvaart en de beoogde modal shift. RIJKSWATERSTAAT WIL AF VAN ‘SCHRIKHOOGTES’ Bij een deel van de peilschalen bij bruggen in Nederland wordt rekening gehouden met de zogenaamde ‘schrikhoogte’, als een extra veiligheidsmarge. Rijkswaterstaat wil daar vanaf, maar het duurt nog een aantal jaar voordat alle peilschalen in het land zijn aangepast. In een bericht op de website, dat de vaarwegbeheerder ook actief verspreidt, geeft Rijkswaterstaat aan dat schippers er voor de zekerheid altijd vanuit moeten gaan dat er geen schrikhoogte is meegerekend in de peilschaal. De schrikhoogte is een veiligheidsmarge die soms wordt verwerkt in de aangegeven hoogte om te voorkomen dat schepen vast komen te zitten of de brug raken. Wanneer schippers niet weten of deze marge al is inbegrepen, kunnen ze verkeerde aannames maken over de daadwerkelijke doorvaarthoogte, waarschuwt Rijkswaterstaat. “Dit betekent dat schippers voldoende marge moeten aanhouden om veilig onder bruggen door te varen. Veiligheid staat zoals altijd voorop”, aldus Iris Reuselaars, directeur scheepvaart- en watermanagement bij Rijkswaterstaat. “De bedoeling is dat op termijn alle peilschalen geen schrikhoogte bevatten, maar het duurt een aantal jaar voordat dit uniform op alle locaties is doorgevoerd. Op de website van Vaarweginformatie staat per locatie de doorvaarhoogte zonder schrikhoogte aangegeven, de zogenoemde daadwerkelijke doorvaarthoogte.” De wethouders Hans Tanis (links) en Wendy van Ooijen en ROB-directeur Roderik van Lith presenteerden de plannen op 4 juli. (foto Jan Hoek) 11 procent van de werkgelegenheid binnen de gemeente Altena. Wethouder Hans Tanis is blij dat Kees van der Staaij bij een werkbezoek zelf constateerde dat de Werkendamse havens overvol zijn en intensief gebruikt worden. De door het kabinet aangewezen gezant voor de maritieme maakindustrie bezocht de haven eind april. Van der Staaij concludeerde dat voor het veiligstellen van de ambities van de maritieme maakindustrie ruimte nodig is. Dat geldt volgens de maritieme gezant niet alleen voor beleid en financiering, maar ook letterlijk: er is meer fysieke ruimte nodig. Tanis: “Met alleen plannen op papier zijn we er niet; voor we onze plannen kunnen concretiseren is publiek-private samenwerking noodzakelijk. De financiering van onze plannen richting derde haven overstijgt onze budgettaire mogelijkheden. Als we het over een derde haven hebben, spreken we zeker over 100 miljoen euro. Medefinanciering door provincie, Den Haag en Brussel is dan ook geboden”, aldus de wethouder. Urgentie De benodigde extra ruimte is niet van vandaag op morgen geregeld. Het duurt volgens Tanis zeker anderhalf jaar om de plannen in de Biesboschhaven-Zuid verder uit te werken en in procedure te brengen. Daarna dient de haven te worden uitgegraven en moeten de kade en de infrastructuur worden aangelegd. ROB-directeur Roderik van Lith noemt bij een optimale planning 2028 of 2029 als reële mogelijkheid dat de bedrijven zich kunnen vestigen en de nieuwe insteekhaven in gebruik kan worden genomen. Het is duidelijk dat de maritieme sector, en niet alleen in Werkendam, onder druk staat. En daarmee haar toekomstige mogelijkheden om bij te dragen aan economie en duurzaamheid. De oorzaak is duidelijk: nationaal ontbreekt het aan ontwikkelruimte. Tanis zegt tot besluit over de Werkendamse plannen: “We beseffen terdege dat met deze eerste stap lang niet alle problemen zijn opgelost, maar we zien de urgentie. We zullen er als gemeente dan ook alles aan doen de bedrijven in Werkendam te houden en te faciliteren. Daarbij spelen kosten en baten natuurlijk een belangrijke rol. Naar mijn overtuiging leggen we een goed houdbaar verhaal op tafel dat door een groot aantal betrokkenen gedragen wordt. We durven dit te doen voor de toekomst van de maritieme sector in Werkendam.” Eén pot nat Natuurlijk was het geen penalty voor Engeland. De stiekeme, veilig verborgen VAR-scheidsrechter was beïnvloed door die aansteller Harry Kane en de zogenaamde scheidsrechter op het veld doet als een robot wat in zijn oor wordt gefluisterd. Denemarken (tegen de Duitsers) en zeker België (tegen alle andere ploegen) met die arme Lukaku werden uit het EK geknikkerd door valse VAR-beschuldigingen. Van een buitenspel staande teennagel tot en met een handsbal die niemand had gezien, maar de bal wel. VAR staat voor Video Assistant Referee. De naam doet vermoeden dat het om een mens gaat, die met behulp van videobeelden beslissingen neemt. Zoals de hi tech-oplossingen aan boord van een binnenschip louter dienen om de mens op het juiste moment de juiste beslissingen te laten nemen. De VAR laat zien dat je daar te ver in door kan schieten en daarmee is het voetbal een waarschuwing voor ons allemaal geworden, en niet alleen omdat je de bal verkeerd kan koppen, wat niet wordt bestraft door de VAR maar waar je wel een hersenschudding van kan krijgen. Ik moet bij dat woord altijd aan Suske en Wiske denken. Als hun oom Lambiek opmerkt dat hij waarschijnlijk een hersenschudding heeft opgelopen, zegt de oersterke Jerommeke terloops: “kan niet schudden wat je niet hebt”, maar dat heeft natuurlijk geen betrekking op voetballers. Al die metingen, lijntjes en data die de technieken uitspugen zijn prachtig, maar uiteindelijk is het een mens die er wat mee moet. Techniek denkt niet, zelfs niet als het zo lijkt zoals bij kunstmatige intelligentie (AI). De AI-programma’s zijn gewoon heel snel in het bladeren op internet in miljarden teksten die door mensen zijn bedacht. Die snelheden van elektronica zijn bizar. Elke seconde stuurt de EK-voetbal 500 maal een signaal de wereld in over aanrakingen en positie. Je afvragen of al die technieken wel nodig zijn, is een verspilde gedachte. Als techniek beschikbaar is, wordt hij gebruikt. Dat noemen ze de richting van de tijd. Een heel geleidelijk en soms zelfs traag ontwikkelende sector als de binnenvaart is een heel andere bedrijfstak geworden dan pak hem beet vijftig jaar geleden. Hoe had je met een binnenschip van 12.500 ton moeten manoeuvreren in de haven en op de rivieren als er niet van die fantastische toepassingen van de elektronica waren geweest? Maar dat is iets anders dan een schip van de kant af duwen en hem zichzelf maar laten redden, bestuurd door algoritmen. Ook bij het voetbal beseffen ze op een zeker moment dat techniek alleen te hulp wordt geroepen als een scheidsrechter twijfelt en anders gewoon niet. Michel Gonlag
