8 13 februari
8 13 februari 2024 Drones steeds vaker ingezet voor controles op het water – mag dat? Steeds vaker worden drones ingezet voor controles. Ze zijn inmiddels ook op het water te zien. Diverse schippers klagen over controles met drones. Wat kan en mag en wie doet wat met drones? DOOR EVERT BRUINEKOOL De politie gebruikt drones. Rijkswaterstaat gebruikt ze ook, maar dan alleen voor incidentmanagement en door de inzet van particuliere bedrijven om bruggen, suizen, stuwen en tunnels te controleren, en ook de Inspectie Leefomgeving en Transport zet ze in. Onder meer om te checken of tankers varend ontgassen waar dat niet mag. Ontstaat op deze manier nog meer controle op de scheepvaart? Volgens schippers krijgen ze toch al te vaak verschillende handhavers aan boord. Drone2Go Drones zijn hartstikke handig. Ze zijn snel inzetbaar, geven vanuit de lucht goed overzicht van een situatie en ze kunnen komen op plekken waar instanties anders niet kunnen controleren. Ze worden meer en meer gemeengoed. Nu worden ze nog bediend vanaf de grond, er wordt echter ook al gewerkt aan autonoom vliegende drones. Daarvoor is Drone2Go opgericht, een innovatief samenwerkingsproject van Rijkswaterstaat met de politie, brandweer, ILT Aerosensing en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. Tussen Nijmegen en Tiel ligt langs de Waal een speciaal testgebied voor drones. Daar wordt de techniek getest. Het is de bedoeling dat de dronebeelden live beschikbaar komen voor verkeerspost aan de Waal. Ook de mobiele verkeersleiders op het water, de politie en de brandweer kunnen de beelden zien om zo direct gericht tot actie over te kunnen gaan als er een calamiteit is. De ILT geeft vergunningen voor dronevluchten uit voor overheidsdiensten en ook speciale ontheffingen voor bijvoorbeeld nachtvluchten. Staatsluchtvaartuigen worden onder meer ingezet voor militaire activiteiten, douaneactiviteiten, politieactiviteiten, brandbestrijding, grenscontrole, kustbewaking, en opsporing. Sinds 2021 is het toegestaan om in Nederland automatische drones in te zetten voor inspectie- en bewakingsdoeleinden. Er moet echter nog het een en ander gebeuren voordat autonoom vliegen veilig is. De aandacht gaat vooral uit naar U-space: verkeersmanagement voor drones. Om autonoom te kunnen vliegen is U-space noodzakelijk, een Europees luchtverkeersmanagementsysteem met geautomatiseerde communicatie tussen en met onbemande luchtvaart. Niet handhaven Nu heeft elke organisatie nog dronepiloten. Rijkswaterstaat heeft er 23 in dienst. Zij brengen dagelijks objecten en situaties vanuit de lucht in beeld. “Voor incidentmanagement heeft dat toegevoegde waarde, je hebt snel overzicht en het is goedkoper dan een helikopter of een vaartuig sturen”, vertelt een communicatieadviseur namens Rijkswaterstaat. “Bijvoorbeeld bij een oliespoor, dat is snel en helder in kaart te brengen. Hierdoor kan er adequater opgetreden worden.” Ook bij andere calamiteiten is de drone goed en snel inzetbaar. “Handhaven doet Rijkswaterstaat niet met drones. Drones kunnen wel de plaats van een ingrijpend delict in beeld brengen, zodat we geen enkel spoor missen en de beelden kunnen later als bewijs dienen.” “De politie gebruikt ook drones. De landelijke eenheid waar de politie op de vaarwegen onder valt, zet drones in voor incidentmanagement”, stelt een woordvoerder. “Bij het vastleggen van oliesporen en waar overtredingen zijn gemaakt kunnen de beelden ook worden gebruikt als bewijsmateriaal.” Misstanden die de politie vastlegt, kunnen wel worden gebruikt voor handhaving. De drones zijn geijkt, het droneteam van de politie is 200 man sterk. “Tot nu toe is het gebruik alleen voor specifieke incidenten of milieuaanvragen gebruikt en ondersteunend voor beeldmateriaal op een plaats delict. We doen weinig op het gebied van binnenvaart.” Strafrecht “Het observeren met drones is vanuit het strafrecht of bestuursrecht aan verschillende specifieke eisen en voorwaarden gekoppeld”, vertelt een woordvoerder van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). “De doelgroep bepaalt de extra waarborgen en eisen bij de inzet van drones als het gaat om particulieren. Hun privacy wordt namelijk via de AVG-wetgeving goed beschermd.” Maar de doelgroep in het taakveld van de ILT betreft voornamelijk bedrijven. “Dan gelden minder harde randvoorwaarden vanuit de AVG bij het verwerken van persoonsgegevens.” De ILT heeft ruime bevoegdheden om drones Postbus 188, 3330 AD Zwijndrecht Noordpark 1, 3332 LA Zwijndrecht Telefoon (078) 612 48 33 Fax (078) 619 53 42 Nieuwe Bosweg 4, Postbus 14 3340 AA Hendrik-Ido-Ambacht Telefoon (078) 681 41 77 Fax (078) 681 50 56 • Voor kleine tot ingrijpende reparaties en compleet onderhoud • Helling 120 meter • Groot schroevendok • Scheepsluiken • Havenservice • Stalen vloeren • Alle reparaties boven de waterlijn
13 februari 2024 9 VAARVERBOD NA TE VEEL ALCOHOL Zaterdagochtend 3 februari betrapten politieagenten van de Landelijke Eenheid op de Oosterschelde een schipper die te veel gedronken had. Toen ze voor een routinecontrole aan boord gingen, ontstond bij de agenten al snel het vermoeden dat de schipper onder invloed was. Na het afnemen van een ademanalyse bleek dat ook zo te zijn. Dat kwam de man te staan op een vaarverbod van vijf uur en een boete. ANTWERPEN: KORTING OP HAVENGELD BIJ GREEN AWARD GOUD EN PREMIUM Sinds 1 januari krijgen binnenschepen met een Green Award Goud of Platina van Port of Antwerp-Bruges automatisch korting op het havengeld. De haven wil daarmee milieuvriendelijker achterlandtransport promoten. William Demoor, Chief Customer Relations Officer van Port of Antwerp- Bruges, zegt: “Met de kortingen voor milieuvriendelijke binnenschepen steunen we onze klanten die zich onderscheiden op het vlak van milieu en klimaat. Door als incentive provider in te stappen bij Green Award, maken we het voor de binnenvaartondernemers ook nog eens heel gemakkelijk om de kortingen te krijgen.” “Als je onze lijst met deelnemende havens bekijkt, zie je dat Port of Antwerpen-Bruges daar perfect bij past”, zegt Jan Fransen, directeur van Stichting Green Award. “Antwerpen-Bruges speelt als belangrijk logistiek knooppunt een cruciale rol in de Belgische en Europese economie. Als een dergelijke haven de verduurzaming van de binnenvaart door middel van een Green Award-incentive stimuleert, heeft dat grote impact. Het ARA-drietal is nu compleet.” Een drone van Rijkswaterstaat. De vaarwegbeheerder gebruikt geen drones voor handhaving. (foto E.J. Bruinekool Fotografie) zowel voor toezicht als opsporing in te zetten. Ook beschikt de Inspectie inmiddels over een automatisch blurringsysteem om personen en kentekens onherkenbaar te maken. Voor de toezichthoudende en opsporende taak is de ILT meestal niet geïnteresseerd in individuen. Privacy Drones zijn inzetbaar voor ontgassingen door tankers, controle op het transport van afval en gevaarlijke stoffen over de weg en op opslag van afvalstoffen, grond- en bouwstoffen. Ook bij het controleren van het sjorren van containers tijdens het varen en inspecties van offshore-locaties zijn de camerabeelden inmiddels hulpmiddelen. Er wordt gewerkt aan de ontwikkeling van drones met een gasmeetsysteem voor het meten van de uitstoot van zeeschepen en het uitvoeren van stofmetingen in de lucht. Diverse binnenvaartschippers meldden inmiddels dat ze met drones gespot zijn – zelfs ‘s nachts. Achteraf kregen ze een schriftelijke controle op bijvoorbeeld de vaartijden en de bemanningssterkte, of een proces-verbaal voor ontgassen op verboden plaatsen. Sommigen vermoeden dat de dronecontrole werd gecombineerd met AIS-informatie. Andries de Weerd, regiovertegenwoordiger bij Koninklijke Binnenvaart Nederland, herkent dat: “Wij hebben soms het idee dat AIS de aanleiding is om met de drone te gaan kijken. Tegen dronecontrole hebben wij niets, maar wel hoe dat tot stand gekomen is. De binnenvaart heeft immers niets te verbergen.” AIS De meervoudige economische strafkamer van de rechtbank in Amsterdam deed op 18 januari uitspraak in een aantal zaken over varend ontgassen. Daarbij kwam het gebruik van AIS-gegevens bij de opsporing ook aan bod in de verdediging van de aangeklaagden. Dat stond de rechter in deze zaken toe, omdat het ging om schepen die eigendom waren van vennootschappen. Anders was het geweest bij een schip dat eigendom is van en geregistreerd staat op naam van een natuurlijk persoon. Dan vallen de AIS-gegevens onder de privacywetgeving. (foto Port of Antwerp-Bruges) STERKERE BOLDERS VOOR PSA ANTWERP Port of Antwerp-Bruges heeft de boldercapaciteit op de Noordzee Terminal van PSA Antwerp flink vergroot. Vier oude bolders van 150 ton zijn vervangen door zeven nieuwe van 250 ton. Dat vermindert de verloren ruimte tussen twee afgemeerde schepen. Dynamische aanmeeranalyses toonden ook aan dat de steeds grotere schepen een risico vormden om de oude bolders te overbelasten. De Noordzee Terminal werd ruim 25 jaar geleden in gebruik genomen. De meeste schepen hadden toen een capaciteit van circa 5.000 TEU. De kademuur is al eerder met 3 meter verdiept om tegemoet te komen aan de steeds grotere diepgang van de aanlopende schepen. Door de jaren heen zijn ook andere technische ingrepen uitgevoerd. De nieuwe bolders zijn het sluitstuk om vanaf nu meerdere 24.000 TEU schepen, met zo weinig mogelijk verloren ruimte, te ontvangen.
