18 21 november
18 21 november 2023 Met slimme ingrepen worden elektrische veerponten nóg groener “Veel elektrische veerboten kunnen al snel 25 procent of meer energie besparen.” Dat stelt scheepsbouwer en schipper Ernst-Jan de Groot. “Aanpassen van het vaargedrag helpt: gewoon de aandrijving uitzetten bij afmeren en automatisch of handmatig vastmaken.” DOOR EVERT BRUINEKOOL Ernst-Jan de Groot bouwt al sinds de negentiger jaren aan elektrische en reguliere schepen. Daarnaast is hij als schipper actief op diverse schepen op het IJ en in de zeilende chartervaart. Door zijn technisch inzicht en werkzaamheden in Amsterdam raakte hij geïnteresseerd in de mogelijkheden om schepen nog meer te vergroenen. Bijvoorbeeld veerponten. Onderzoeken En dus ging hij het vaargedrag en de mogelijkheden bestuderen van de GVB-veren – die ziet hij immers bijna dagelijks varen. De Groot onderzocht het vaargedrag van veren en kwam tot de conclusie dat zij de helft van de tijd aan de kant afgemeerd liggen om passagiers aan en van boord te laten gaan. Onder tussen laten ze hun motoren draaien om op hun plek te blijven liggen. Hij vroeg zich af of dat verbruik voorkomen kan worden. Aanpassen van het vaargedrag helpt: gewoon de aandrijving uitzetten bij afmeren In het verleden tipte De Groot de gemeente Amsterdam al eens om onderzoek te doen naar een vliegwiel op de veren voor de opslag van energie. Het onderzoeksrapport zou hij later krijgen, vertelt hij. Dat gebeurde echter niet. Hij was benieuwd en vroeg het op via de Wet openbaarheid van bestuur. Dit wekte verder zijn belangstelling, net als het vaargedrag van dieselaangedreven en hybride veren. Al snel ging hij meer onderzoeksrapporten opvragen. Inmiddels kent hij het verbruik, de technische gegevens en vaartijden uit de papieren. Zowel de hoeveelheden gasolie als de aantallen kilowatts. Zodoende las hij een dikke stapel rapporten. Het viel hem op dat er ondanks de vele onderzoeken volgens hem geen consensus bestaat over het energieverbruik van de veren. Daarnaast kwam hij nergens de aanbeveling tegen om de veren (automatisch) vast te maken bij laden en lossen. “Veerboten liggen ruim 50 procent van hun tijd stil, hoe eenvoudig is het om een afmeerconstructie te maken en dan de voortstuwing uit te zetten…” Afmeersystemen “Met een elektrische pont is dat makkelijker dan met een traditioneel aangedreven boot, die blijven zelfs vaak in hun werk afgemeerd liggen. Daar zit de eerste forse winst voor het milieu.” Er zijn al meerdere systemen. Die worden her en der ook gebruikt. Zo vaart in Deventer de Stad Deventer e. Dit veer meert al tweeënhalf jaar af met magneten tegen de kade, op de snelstromende IJssel. En jaren terug ontwikkelde Holland Shipyards een afmeerarm voor veerboten. Die is ook al op enkele buitenlandse schepen toegepast. Voor de Amsterdamse ponten zou dat, volgens De Groot, eenvoudig mogelijk zijn door de klep, die toch al naar beneden gaat in de fuik, van een professioneel betrouwbare afmeerfunctie te voorzien. Dat zou flink wat fijnstof (PM2,5) schelen. George Keibler, schipper van de Stad Deventer e, stelt dat er nog een ander voordeel is: naast de besparing van elektriciteit worden de draaiuren van het elektrische schip ook nog eens met 60 procent gereduceerd. Dat vertaalt zich in lagere onderhoudskosten. “Tijdens het stilliggen besparen we zelfs 80 procent van de energie.” Pantograaf De Groot is er door de rapporten ook op geattendeerd dat het laden van de accu’s beter kan. Nu worden ingewikkelde en kostbare systemen gebouwd voor het laden van veerboten – met zware laadstations aan één zijde van de vaarweg. Té zwaar, volgens hem. Laden van accu’s moet bij veerboten snel gebeuren. Dat is niet goed voor de levensduur van accu’s en vraagt zware stroomaansluitingen. Een goedkopere en snellere pantograaf in elke fuik aan weerszijden (met een korte bovenleiding) zou volgens De Groot veel beter voor de accu’s zijn. Dat betekent meerdere keren maar langzamer laden. Bij elke fuik. Postbus 188, 3330 AD Zwijndrecht Noordpark 1, 3332 LA Zwijndrecht Telefoon (078) 612 48 33 Fax (078) 619 53 42 Nieuwe Bosweg 4, Postbus 14 3340 AA Hendrik-Ido-Ambacht Telefoon (078) 681 41 77 Fax (078) 681 50 56 • Voor kleine tot ingrijpende reparaties en compleet onderhoud • Helling 120 meter • Groot schroevendok • Scheepsluiken • Havenservice • Stalen vloeren • Alle reparaties boven de waterlijn
21 november 2023 19 EINDELIJK WEER OVERSLAG IN DRESDEN Na een laagwaterperiode van vijf maanden zijn in de haven van Dresden weer binnenschepen beladen. De Sächsische Binnenhäfen Oberelbe hebben elf projectladingen met een totaalgewicht van 900 ton aan boord van twee duwverbanden gezet. Het ging om transformatoren, koelinstallaties en rotoren voor windturbines die naar Hamburg, Antwerpen en Dorsten moesten worden verscheept. Momenteel zien de prognoses voor het waterpeil op de Elbe er goed uit. In Dresden zijn dan ook al meer verscheping gepland. Eind november zullen meerdere transformatoren via de Elbe naar Hamburg en Hanau worden gebracht. (foto SBO) BOSKALIS: HISTORISCH GOED KWARTAAL Ernst-Jan de Groot: “Veerboten liggen ruim 50 procent van hun tijd stil, hoe eenvoudig is het om een afmeerconstructie te maken en dan de voortstuwing uit te zetten.” (foto E.J. Bruinekool Fotografie) Nu wordt er bijvoorbeeld bij de NZK-veren aan één kant geladen door een zware aansluiting die tot 2 MW kan leveren. In zijn berekeningen komt De Groot veel lager uit, maar met dit onderzoek is hij nog bezig. De ponton in Gorinchem waar de dit jaar in de vaart gekomen elektrische veren Altena VI en Gorinchem XII opladen, is ook voorzien van een pantograafsysteem. Siemens onderzoekt voor vrachtwagens de toepasbaarheid van een pantograaf. Informatie delen Netcongestie is een groot probleem in Nederland: het elektriciteitsnet is overvol. Lagere vermogens hebben dus een voordeel bij het spreiden van laden. Walstroomaansluitingen met lagere vermogens vergen ook een lagere investering. Doordat de overheid alles laat onderzoeken en vastleggen, is er veel te leren van de onderzoeken en kan De Groot zijn klanten beter inhoudelijk informeren. Het zou volgens hem goed zijn voor bedrijven dat deze gegevens eenvoudiger op te vragen zijn. Niet via tijdrovende procedures, zoals hij zelf deed. Het bedrijfsleven kan daar veel van leren en sneller en gemakkelijker vergroenen. Bovendien worden de kosten en terugverdientijd dan inzichtelijker. Elektrificeren is nog maar een prille ontwikkeling, gasolie wordt al ruim honderd jaar gebruikt. Er zijn slimme vindingen en het delen van ervaringen en alle data helpt om het gebruiksvriendelijk en betaalbaar te maken voor iedereen. Zeker bij de grote projecten van de overheid. Koninklijke Boskalis heeft een historisch goed derde kwartaal gedraaid. Na ook al een goed eerste halfjaar stevent de Nederlandse dienstverlener op het gebied van baggeren, maritieme infrastructuur en maritieme diensten af op een van de beste jaren uit zijn bestaan. De bezetting van de vloot was hoog en bij alle divisies was sprake van meer omzet en een beter resultaat, in het bijzonder bij Offshore Energy. Het orderboek van de groep bedroeg eind september ruim 6 miljard euro. “Met de hoge bezetting van onze vloot en de goede projectresultaten hebben we het beste derde kwartaal in onze geschiedenis gedraaid”, lichtte CEO Peter Berdowski toe. “Bij Dredging hebben de grote projecten in Azië, het Midden-Oosten en de thuismarkten in Europa een belangrijke bijdrage geleverd. De grootste groei hebben we gezien bij Offshore Energy, waar onze strategie, die zich zowel op de traditionele energiemarkt als op de windmarkt richt, zijn vruchten afwerpt. Onze schepen bij zwaartransport, subsea services, marine services en survey hebben het water witgevaren.” “Bij Salvage hebben we de afgelopen maanden een aantal prominente opdrachten, waaronder de FSO Safer in de Rode Zee en de Fremantle Highway in de Waddenzee, succesvol afgerond. Al met al liggen wij op koers voor een van de beste jaren in onze geschiedenis.” EDITIE 26 Verschijningsdatum 19 december 2023 Scheepselektro - Meet - en regeltechniek Gespecialiseerd in Tankmeet- en Tankalarminstallaties Special De Kersteditie - het moment om elkaar te “omarmen” met een advertentie in de Binnenvaartkrant! Stormsweg 8 2921 LZ Krimpen a/d IJssel Tel. werkplaats: 0180 - 513333 Mobiel: 06 - 53164125 06 - 53561008 E-mail: info@hoveko.nl In de laatste editie van dit jaar is er nog ruimte voor uw kerstgroet advertentie. U kunt nog tot 12 december 2023 aanleveren. Reserveer via sales@binnenvaartkrant.nl binnenvaartkrant.nl/adverteren sales@binnenvaartkrant.nl 06-57580037
